آرتروز زانو ، علل ، علائم و درمان آن چیست؟
آرتروز زانو چیست؟
آرتروز زانو به تخریب پیشرونده غضروف مفصل زانو گفته می شود که به ساییدگی مفصل زانو نیز معروف است و زمانی اتفاق می افتد که غضروف – بالشتک بین مفاصل زانو – شکسته می شود. این می تواند باعث درد ، سفتی و تورم شود. آرتروز زانو با افزایش سن پیشرفت میکند و علل مختلفی چون ژنتیک، نوع شغل و حرفه، چاقی، عوامل هورمونی نیز در بروز آن دخیل هستند.
اگر دچار آرتروز زانو هستید، تمریناتی که برای درمان این بیماری تهیه شده اند، موجب تقویت عضلات حمایت کننده زانو و افزایش انعطاف پذیری در این ناحیه می شود. با مشاوره و ویزیت متخصص پزشکی ورزشی و صرف چند دقیقه وقت در روز و انجام حرکات ورزشی مناسب از ایجاد و پیشرفت آرتروز زانو جلوگیری کنید تا علاوه برتسکین درد به شما کمک کند از زانوی سالم تری برخوردار شوید.
ساییدگی مفصل زانو علت های اولیه یا ثانوی دارد، علت اولیه ساییدگی پدیده ای است که با گذشت زمان و بالا رفتن سن در افراد اتفاق می افتد.
این یک پدیده فیزیولوژیک فرسایش و ساییدگی در بافت های داخل مفصل است و بافت هایی مانند غضروف مفصلی، مینیسک های داخل زانو و لیگامان ها را درگیر می سازد.
علائم آرتروز زانو
علایم آرتروز زانو اغلب به آرامی شروع شده و با گذشت زمان تشدید میشود. نشانه‌ها و علائم آرتروز زانو شامل موارد زیر هستند:
- درد: مفصل شما ممکن است در طول حرکت یا پس از آن درد داشته باشد.
- حساسیت به لمس کردن: مفصل شما ممکن است در هنگام وارد شدن فشار اندک به آن دچار درد و ناراحتی شود.
- سفت و خشک شدن: سفت شدن مفاصل و صدای تق تق زانو به ویژه زمانی که شما صبح از خواب بیدار می‌شوید یا برای یک مدت طولانی بی حرکت هستید.
- از دست دادن قابلیت انعطاف پذیری: در این حالت ممکن است شما توانایی حرکت دادن کامل مفاصل خود را نداشته باشید.
- احساس سایش: شما ممکن است صدای زانو یا احساس سایش در مفصل داشته باشید.
- تشکیل استخوان اضافی (اسپرز یا خار استخوانی): این استخوان اضافی که شبیه یک توده سخت است می‌تواند در اطراف مفصل آسیب دیده تشکیل شود.
علل بروز آرتروز زانو
علل و عواملی که احتمال بروز آرتروز زانو یا ساییدگی مفصل زانو را افزایش می دهند، عبارتند از :
- سن: با افزایش سن ، احتمال ابتلا به بیماری بیشتر و شدیدتر میشود.
- وزن زیاد: موجب افزایش فشار روی زانو شده و احتمال سائیدگی آنرا بیشتر میکند.
- ضربه: مانند شکستگی، در رفتگی، پارگی منیسک و رباط های زانو
- انحراف پا: یکی از علل ایجاد ساییدگی مفصل زانو انحراف پا می باشد . شایع ترین فرم انحراف پا، پای پرانتزی است. این ناهنجاری در سنین میانسالی و پیری منجر به تخریب کامل مفصل زانو شده و از عوامل اصلی تعویض مفصل زانو در سنین بالا است.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان نیز موجب ساییدگی مفصل زانو می شود . در پوکی استخوان به دلیل اینکه املاح معدنی تشکیل دهنده بافت استخوانی کاهش می یابد، استخوان نرم می شود و حالت شکننده پیدا می کند.
- جنسیت: خانم های با بیش از پنجاه سال سن ، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
ورزش هایی مثل فوتبال، دو استقامت و تنیس بمدت طولانی و زیاد ممکن است احتمال ایجاد استئو آرتریت زانو را زیاد کنند. همچنین بعضی بیماری ها مانند آرتریت چرکی، کندرومالاسی پیشرفته، دررفتگی مکرر کشکک، استئوکندریت نیز می توانند احتمال ابتلا به آرتروز را افزایش دهند .
درمان آرتروز زانو
هیچ علاج و شفای قطعی برای آرتروز زانو وجود ندارد ، اما درمان می تواند به تسکین ناراحتی و کند شدن آسیب کمک کند. همچنین می تواند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد و به شما کمک کند تا با فعالیتهای روزانه خود بهتر پیش بروید.
گزینه های درمانی شما بستگی به نیازهای فردی شما دارد. این موارد شامل سابقه پزشکی شما ، میزان درد و تأثیر آرتروز بر زندگی روزمره شما است.
درمان معمولاً شامل ترکیبی از درمان ها و انتخاب شیوه زندگی است. متخصصان کالج روماتولوژی آمریکا و بنیاد آرتریت ، دستورالعمل هایی را ارائه می دهند ، اما قبل از ایجاد هرگونه تغییر بزرگ یا کوچک در برنامه درمانی خود ، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
وزن سالم را حفظ کنید
اگر در حال حاضر اضافه وزن دارید ، از دست دادن حتی چند کیلوگرم به آرتروز کمک می کند. کاهش وزن می تواند فشار مفاصل را کاهش داده و با این کار به تسکین علائم کمک کند. کاهش وزن همچنین ممکن است به کاهش التهاب و خطر سایر مشکلات سلامتی مانند فشار خون بالا ، دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی عروقی کمک کند.
اگر مبتلا به آرتروز زانو هستید و اضافه وزن یا چاق در نظر گرفته می شوید ، به احتمال زیاد پزشک پیشنهاد می کند برنامه ای برای کمک به کاهش وزن ارائه دهد.
به طور منظم ورزش کنید
اگر مبتلا به آرتروز زانو هستید ، ورزش بسیار مهم است و می تواند به شما کمک کند:
- وزن خود را مدیریت کنید
- برای تقویت مفصل زانو قدرت عضلانی خود را تقویت کنید
- در حرکت و فعال بمانید
- کاهش استرس
فعالیتهای مناسب شامل تمرینات هوازی کم فشار نیز موثر است ، از جمله:
- دوچرخه سواری
- پیاده روی
- شنا یا سایر ایروبیک های آبی
- تایچی
- یوگا
- تمرینات کششی ، تقویت کننده و متعادل کننده
دوچرخه سواری ثابت می تواند به حفظ قدرت در عضلات چهارسر و عضلات همسترینگ بدون فشار آوردن بر مفاصل زانو کمک کند. هنگامی که از حالت نشسته بلند می شوید ، از این ماهیچه ها در جلو و عقب ران استفاده می کنید. آنها همچنین به تثبیت زانو کمک می کنند.
متخصص پزشکی ورزشی می تواند به شما در تهیه برنامه مناسب کمک کند.
کارشناسان پیشنهاد می کنند برای کمک به شما در ایجاد انگیزه ، همراه با مربی یا با افراد دیگر تمرین کنید. این می تواند به سادگی دعوت از یک دوست ، همسایه یا یکی از اعضای خانواده برای پیوستن به شما در پیاده روی روزانه باشد. این باعث می شود ورزش یک رویداد اجتماعی و همچنین یک تمرین باشد.
داروهایی برای تسکین درد
داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی می توانند به تسکین درد و سایر علائم مرتبط با آرتروز زانو کمک کنند.
برخی از گزینه های داروهای بدون نسخه که ممکن است به شما در مدیریت درد و ناراحتی خفیف کمک کند عبارتند از:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن
- اگر نمی توانید داروهای ضد التهابی را تحمل کنید ، استامینوفن مصرف نمایید
- داروهای موضعی که حاوی غیراستروئیدی ها یا کپسایسین هستند
اگر داروهای بدون نسخه موثر نباشند ، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- دولوکستین
- ترامادول
ترامادول یک داروی شبه افیونی است. معمولا پزشکان استفاده از داروهای شبه افیونی را توصیه نمی کنند ، زیرا خطر ایجاد وابستگی وجود دارد. با این حال ، اگر داروهای دیگر موثر نباشند ، ممکن است پزشک در نهایت همچنین دارویی تجویز کند.
درمان های جایگزین
علاوه بر ورزش و دارو ، سایر روشهای درمانی غیر پزشکی ممکن است به شما در مدیریت بهتر آرتروز زانو کمک کند. این شامل:
- فعالیتهای مدیریت استرس مانند یوگا و تای چی
- طب سوزنی
- بسته های گرم و سرد برای تسکین درد و التهاب
- کار درمانی ، که می تواند روشهای جدیدی را برای مدیریت فعالیتهای روزمره آموزش دهد
- درمان رفتاری شناختی ، که می تواند به شما در مدیریت درد ، ناراحتی و استرس زندگی با یک بیماری مزمن کمک کند
پزشکان ماساژ ، درمان دستی یا استفاده از تحریک الکتریکی زیر پوستی (TENS) را برای آرتروز زانو توصیه نمی کنند. تحقیقات نشان نداده است که این درمان های جایگزین مفید هستند. با این حال ، ماساژ ممکن است فوایدی فراتر از مواردی که مستقیماً با ناراحتی آرتروز مرتبط است ، از جمله کاهش سطح استرس شما داشته باشد.
برخی از افراد از کلشی سین ، روغن ماهی یا ویتامین D برای آرتزوز استفاده می کنند ، اما متخصصان این موارد را نیز توصیه نمی کنند ، زیرا در مطالعات علمی فوایدی را نشان نداده اند. علاوه بر این ، کلشی سین ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی مانند اسهال و استفراغ داشته باشد.
محققین به مردم توصیه می کنند از مصرف داروهایی مانند گلوکوزامین ، کندرویتین سولفات ، هیدروکسی کلروکین ، تزریق بوتاکس و تزریق اسید هیالورونیک خودداری کنند ، زیرا شواهد کافی برای ایمن یا موثر بودن آنها وجود ندارد.
استروئیدهای تزریقی
برای درد و التهاب شدید ، پزشک ممکن است گلوکوکورتیکوئیدها یا کورتیکواستروئیدها را مستقیماً به مفصل تزریق کند.
اینها می توانند تسکین موقت را ارائه دهند ، اما امدادرسانی بلندمدت را ارائه نمی دهند. تزریق مکرر استروئید نیز ممکن است منجر به عوارض جانبی منفی شود ، بنابراین پزشک معمولاً این درمان ها را محدود می کند.
جراحی
اگر درد مفاصل شدید شود و سایر روشهای درمانی کمکی نکند ، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. گزینه های جراحی مختلفی برای درمان آرتروز زانو وجود دارد.
جراحی آرتروسکوپی
این یک روش کم تهاجمی است که در آن جراح از آرتروسکوپ ، نوعی دوربین برای مشاهده قسمت داخلی زانو استفاده می کند. در حالی که این کار را می کنند ، آنها همچنین می توانند یک آسیب را ترمیم کرده یا مواد زائد مانند تکه های استخوان را از روی مفصل تمیز کنند تا بافت سالم مفصل بهتر حفظ شود. این می تواند به تسکین علائم کمک کند و نسبت به جراحی زانو تهاجمی کمتر است. با این همه ، اگر در نهایت یاز هم آرتروز زانو دارید ، ممکن است در آینده به تعویض مفصل زانو نیاز داشته باشید.
استئوتومی
طبق جدیدترین تحقیقات محققین ، استئوتومی ممکن است در صورت ابتلا به آرتروز زانو در مراحل اولیه که بر استخوان تنها در یک طرف مفصل تأثیر می گذارد ، مفید باشد. در این روش ، جراح استخوان را بریده و تغییر شکل می دهد. این کار باعث کاهش فشار بر قسمت آسیب دیده و تراز استخوان ها می شود.
این روش ممکن است مناسب شما باشد، اگر شما:
- فعال هستید ، زیر ۶۰ سال سن دارید و اضافه وزن ندارید
- فقط در یک طرف زانو درد داشته باشید
- آرتروز بیشتر به دلیل فعالیت یا ایستادن طولانی مدت بوجود آمده باشد
این نوع جراحی ممکن است به توقف یا کند شدن پیشرفت آسیب مفصلی کمک کند.
تعویض مفصل زانو
در تعویض کامل مفصل زانو ، جراح بافت و استخوان آسیب دیده را برداشته و مفصل زانو را با مفصل مصنوعی جایگزین می کند. آنها می توانند این کار را از طریق جراحی باز یا با حداقل تهاجم انجام دهند. عواملی مانند سطح فعالیت و سلامت کلی افراد به پزشکان کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا این بهترین گزینه جراحی است یا خیر.
چشم انداز: قدم بعدی چیست؟
اگر آرتروز باعث درد و سفتی در مفصل زانو شما می شود ، اولین قدم این است که از پزشک خود بخواهید تا به شما کمک کند تا یک برنامه درمانی اختصاصی تهیه کنید. مداخله زودهنگام بهترین راه برای جلوگیری از بدتر شدن و دردناکتر شدن آسیب مفصلی در طول زمان است.
از پزشک خود در مورد بهترین گزینه ها برای ورزش و دارو بپرسید. همچنین بحث درباره اینکه آیا برنامه کاهش وزن برای شما مناسب است مفید است. اینها و سایر تغییرات شیوه زندگی معمولاً می توانند نیاز به جراحی را برای چندین سال به تعویق بیاندازند. با درمان مناسب ، می توانید تسکین لازم برای مدیریت بهتر علائم و فعالیت خود را دریافت کنید.
